Εφορία: Πώς θα σβήσετε τεκμήρια και επιβαρύνσεις – Ποιες αλλαγές έρχονται

Κάθε χρόνο 1 στους 4 φορολογούμενους εγκλωβίζεται στην παγίδα των τεκμηρίων και φορολογείται για μεγαλύτερα από τα πραγματικά του εισοδήματα. Τα τεκμήρια απειλούν κυρίως όσους προχωρούν στην αγορά ενός περιουσιακού στοιχείου (π.χ. ακινήτου ή αυτοκινήτου) ή αποκτούν κάποιο ακίνητο με γονική παροχή ή κληρονομιά με αποτέλεσμα το τεκμαρτό τους εισόδημα να υπερβαίνει το πραγματικό. Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι, που επιτρέπουν στον φορολογούμενο να παρακάμψει τα τεκμήρια και να φορολογηθεί για το πραγματικό του εισόδημα.

Τα 8 όπλα

Ειδικότερα, το νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει ότι η απενεργοποίηση των τεκμηρίων γίνεται με τους ακόλουθους τρόπους:

1. Πραγματικά εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2024 στα οποία συμπεριλαμβάνονται η αποζημίωση λόγω απόλυσης από την εργασία, οι ειδικές ενισχύσεις, τα επιδόματα και οι τόκοι από καταθέσεις στις τράπεζες.


2. Χρηματικά ποσά που αποκτήθηκαν εντός του 2024 και δεν θεωρούνται εισόδημα, όπως για παράδειγμα το εφάπαξ για όσους βγαίνουν στη σύνταξη, οι αποζημιώσεις από ασφαλιστική εταιρεία και άλλα

3. Εισοδήματα παρελθόντων οικονομικών ετών που δηλώνονται στον ειδικό κωδικό του εντύπου Ε1 για «ανάλωση κεφαλαίου παρελθόντων ετών» και αφορούν αποταμιεύσεις που μπορεί να φτάνουν σε βάθος 10, 20 ή και περισσότερων ετών.

4. Έσοδα από την πώληση περιουσιακών στοιχείων όπως ακινήτων, αυτοκινήτων, κινητών πραγμάτων μεγάλης αξίας κ.α. Επισημαίνεται ότι εφορία δεν αναγνωρίζει ολόκληρο το ποσό των εσόδων καθώς από το τίμημα πώλησης ενός ακινήτου αφαιρεί το κόστος απόκτησης του. Για παράδειγμα για φορολογούμενο που πούλησε ακίνητο έναντι 300.000 ευρώ το 2024 το οποίο είχε αγοράσει 200.000 ευρώ το ποσό που λαμβάνεται υπόψη για τη κάλυψη του τεκμηρίου είναι 100.000 ευρώ.


5. Χρηματικά ποσά που εισήχθησαν στην Ελλάδα η σε ευρώ η σε συνάλλαγμα εφόσον δικαιολογείται η απόκτησή τους στο εξωτερικό.

6. Δάνεια εντός του 2024 από τράπεζες, συγγενείς ή τρίτους. Για την απόδειξη σύναψης δανείου απαιτείται συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο. Από την ημερομηνία πρέπει να προκύπτει ότι το δάνειο ελήφθη εντός του 2024 και πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης αγοράς περιουσιακού στοιχείου που πρόκειται να δικαιολογηθεί.


7. Ποσά από δωρεές η γονικές παροχές εντός του 2024 που αποδεικνύονται από πιστοποιητικό ότι η δωρεά ή η γονική παροχή έγινε πριν την 31η Δεκεμβρίου 2024.

8. Κέρδη από λαχεία, TZΟKEP κ.λπ. τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ. Τα ποσά από τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ λαμβάνονται υπόψη μόνο εφόσον αφαιρεθεί η δαπάνη του φορολογουμένου για την αγορά του κουπονιού ή του δελτίου ή του λαχείου που κέρδισε. Για να αποδειχθεί το κέρδος από τυχερό παιχνίδι του ΟΠΑΠ ή λαχείο απαιτείται σχετική βεβαίωση από τον OΠAΠ ή από την εταιρεία που διενεργεί τις κληρώσεις των Λαχείων. Προσοχή γιατί εξαιρούνται τα κέρδη από τα καζίνο.

Οι αλλαγές που έρχονται

Το ΥΠΕΘΟ σχεδιάζει παρεμβάσεις στα τεκμήρια διαβίωσης για την ελάφρυνση εκατομμυρίων φορολογούμενων κυρίως χαμηλόμισθων και συνταξιούχων που υποχρεώνονται κάθε χρόνο να πληρώνουν έξτρα φόρο επειδή έχουν στη κατοχή τους σπίτι ή αυτοκίνητο. Το θέμα εξετάζεται από ειδική επιτροπή η οποία θα καταθέσει το πόρισμά της στην ηγεσία του ΥΠΕΘΟ, η οποία θα λάβει και τις τελικές αποφάσεις. Οι αλλαγές στο σύστημα των τεκμηρίων θα περιληφθούν στο φορολογικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί στη Βουλή το φθινόπωρο για να ενεργοποιηθούν από τα εισοδήματα του 2026. Ο σχεδιασμός προβλέπει «κούρεμα» κατά 30% από το επόμενο έτος και πλήρη κατάργηση τους τα επόμενα έτη με στόχο την εξάλειψη των στρεβλώσεων και των αδικιών και τη δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών.

Σε πρώτη φάση εξετάζονται αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού του ύψους των δαπανών για τη συντήρηση κατοικιών και ΙΧ καθώς και του ελάχιστου κόστους διαβίωσης που σήμερα είναι 3.000 ευρώ για τους αγάμους και των 5.000 ευρώ για τους εγγάμους ή τους συνάψαντες σύμφωνα συμβίωσης. Με το νέο σύστημα θα μειωθεί το τεκμαρτό εισόδημα που υπολογίζει η εφορία με βάση τα τεκμήρια και που εφόσον ξεπερνά το δηλωθέν ο φορολογούμενος καλείται να πληρώσει φόρο ψηλότερο από αυτόν που αναλογεί στο πραγματικό εισόδημα του.


Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΑΑΔΕ, στην παγίδα των τεκμηρίων πιάνονται 1,4 εκατ. φορολογούμενοι κυρίως μισθωτοί και συνταξιούχοι με χαμηλά εισοδήματα.