Ελληνικές παροιμίες

Ελληνικές παροιμίες

• Τ’ Αγι' Αντωνιού, τ' Αϊ Θανασιού, του βλάχαρου ο Χειμώνας. (Αρκαδία)
• Τ' αγγειά γινήκαν θυμιατά και τα σκατά λιβάνι. Οι βλάχοι γίναν δήμαρχοι κι οι γύφτοι καπετάνιοι.
• Τ’ αμπέλι θέλει αμπελουργό, το σπίτι νοικοκύρη.
  • [ή]: Τ' αμπέλι θέλει αμπελουργό και το καράβι ναύτες
• Τ' αργαστήρι θέλει κουτσό νοικοκύρη.
• Τ' άλογο το πληγωμένο όταν δει τη σέλλα τρέμει.
• Τα βόδια τα δένουν απ' τα κέρατα, τον άνθρωπο απ' το λόγο του.
• Τα γενόμενα ουκ απογίγνονται.
• Τα γέλια θα σου βγουν ξινά.
• Τα δάνεια δούλους τους ελευθέρους ποιεί.
  • Τα δάνεια μετατρέπουν τους ελεύθερους ανθρώπους σε δούλους.
• Τα δικά σου αμπέλια φράζε και τα ξένα μη γυρεύεις.
• Τα είπε χαρτί και καλαμάρι.
• Τα εν οίκω μη εν δήμω.
  • Τα ενδοοικογενειακά μην τα κοινολογείς.
• Τα ευκόλως εννοούμενα παραλείπονται.
• Τα ζώα μου αργά.
• Τα ίδια Παντελάκη μου, τα ίδια Παντελή μου.
• Τα καλά του Γιάννη θέλουν, μα τον Γιάννη δεν τον θέλουν.
• Τα λεφτά πάνε στα λεφτά.
• Τα λέω της πεθεράς, για να τ' ακούει η νύφη.
• Τα λίγα λόγια ζάχαρη και τα καθόλου μέλι.
• Τα λόγια σου με χόρτασαν και το ψωμί σου φάτο.
• Τα μαλώματα οι γύφτοι τα 'χουν για πανηγύρια.
• Τα μάτια που δε βλέπονται γρήγορα λησμονιούνται.
• Τα μεταξωτά βρακιά θέλουν και επιδέξιους κώλους.
• Τα μυαλά σου και μια λίρα και του μπογιατζή ο κόπανος.
• Τα παθήματα μαθήματα.
• Τα παθήματα των πρώτων, γεφύρι των δεύτερων.
• Τα πάχη μου τα κάλλη μου.
• Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια.
• Τα πολλά πνίγουν τον άντρα και τα λίγα τη γυναίκα.
• Τα ράσα δεν κάνουν τον παπά.
• Τα σίδερα της φυλακής είναι για τους λεβέντες.
• Τα στερνά τιμούν τα πρώτα.
• Τα στραβά μας παραθύρια τα χρυσά φλουριά τα 'σιάζουν.
• Τα φαινόμενα απατούν.
• Τάζω της Παναγιάς κερί, του διάβολου λιβάνι.
• Τείνω ευήκοον ους.
  • Ακούω με ευνοϊκή διάθεση.
• Τέρμα τα δίφραγκα.
  • Τέλειωσαν τα ψέματα.
• Τετάρτη και Παρασκευή τα νύχια σου μην κόβεις και Κυριακή να μη λουστείς, αν θέλεις να προκόβεις.
• Τέτοιος μάστορας, τέτοια τσιράκια.
• Τη βάψαμε
  • αρχαία: ἡ ναῦς ἔβαψεν (Ευριπίδου "Ορέστης", στ. 705-707)
    • αντίστοιχη μετάφραση: την κάτσαμε τη βάρκα
  • 
    
    
• Την προδοσία πολλοί αγάπησαν, το προδότη κανείς.
• Της γυναίκας ο καημός: λούσα, πούτσα και χορός.
• Της καλομάνας το παιδί, το πρώτο νά 'ναι κόρη.
• Της καλομοίρας το παιδί, στους πέντε μήνες κάθεται, στους έξι καλοκάθεται, και στους εφτά και στους οκτώ, τον τοίχο-τοίχο πάει.
• Της κοντής ψωλής οι μουνότριχες της φτένε.
• Της κακιάς ψωλής, της φταίνε οι τρίχες.
  • Της στραβής ψωλής, το μαλλί της φταίει.
• Της Κυριακής χαρά και της Δευτέρας λύπη.
• Της νύχτας τα καμώματα, τα βλέπει η μέρα και γελά.
• Της φυλακής τα σίδερα είναι για τους λεβέντες.
• Τι γυρεύει η αλεπού στο παζάρι;
• Τι δε σε νοιάζει μη ρωτάς, ποτέ κακό δεν έχεις.
• Τί δύσκολον; Τὸ ἐαυτὸν γνῶναι. (Θαλής)
• Τί εὔκολον; Τὸ ἄλλῳ ὑποτίθεσθαι. (Θαλής)
• Τι έχεις γέρο που χορεύεις; Δε μ' αφήνουν τα δαιμόνια. (Αρκαδία)
• Τί κοινότατον; Ἐλπίς. Καὶ γὰρ οἳς ἄλλο μηδέν, αὔτη παρέστη. (Θαλής)
• Τί τάχιστον; Νούς. Διὰ παντὸς γὰρ τρέχει. (Θαλής)
• Τι έχεις Γιάννη; Τι είχα πάντα!
• Τι κάνει νιάου νιάου στα κεραμίδια...
• Τι κάνεις Γιάννη; Κουκιά σπέρνω!
• Τι κι αν σε δέρνουν δεκατρείς, αν δε σε δέρνει ο νους σου.
• Τι μικρός διάολος, τι μεγάλος διάολος. Κι οι δυο διαόλοι είναι.
• Τι μπρόκολα τι λάχανα.
• Τι 'ναι ο κάβουρας τι 'ν' το ζουμί του.
• Τι να πεθάνεις χωροφύλακας, τι να πεθάνεις 'νωματάρχης.
• Τι του λείπει του ψωριάρη; Σκούφια με μαργαριτάρι.
• Τι Σαββάτο βράδυ, τι Κυριακή πρωί.
• Τι χοντρό κεφάλι που 'χεις. Με στενεύει η σκούφια σου.
• Το αγκάθι από μικρό αγκυλώνει.
• Το αγώι ξυπνάει τον αγωγιάτη.
• Το άδικον ουκ ευλογείται.
  • Το άδικο δεν βλογιέται.
• Το αίμα νερό δε γίνεται.
• Το βουβάλι κι αν ξεπέσει πάλι αξίζει ένα βόιδι.
• Το βούρκο σαν πετροβολάς, πηδάει και σε λερώνει.
• Τὸ γὰρ ἡδύ, ἐὰν πολύ, οὐ τι γὲ ἡδύ.
• Το γαρούφαλο είναι μαύρο μα πουλιέται με το δράμι.
• Το γινάτι βγάζει μάτι.
• Το γοργό και χάριν έχει.
• Το γύφτο κάναν βασιλιά κι' αυτός γύρευε ρείκια.
• Το γυαλί κι η τύχη εύκολα τσακίζονται.
• Τὸ δὶς ἐξαμαρτεῖν οὐκ ἀνδρὸς σοφοῦ.
• Το ένα γαιδούρι θέλει ενάμισι.
• Το έξυπνο πουλί από την μύτη πιάνεται.
  • Το έξυπνο πουλί πιάνεται από τα τέσσερα. (Αρκαδία)
• Το καλό πράγμα αργεί να γίνει.
• Το καλό το αρνί, από δυο μάνες γεννιέται.
• Το καλό το παλικάρι ξέρει κι άλλο μονοπάτι.
• Το καλό το σύκο το τρώει η κουρούνα.
• Το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν.
• Το μαγκούφι το κρασί, την καρδούλα μου τη σείει. (Αρκαδία)
• Το Μάρτη ξύλα φύλαε μεν κάψεις τα απλούτζια.
  • Το Μάρτη ξύλα φύλαγε μην κάψεις τα παλούκια.
• Το μασταπά τον έσπασες, κρασί τι μου γυρεύεις;
• Το μεγάλο το καράβι θέλει και βαθιά νερά.
• Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό.
• Το μεν πνεύμα πρόθυμον, η δε σαρξ ασθενής.
• Το μήλο κάτω απ' την μηλιά θα πέσει.
• Το μοναστήρι να 'ν' καλά (κι από καλογέρους βρίσκεις).
• Το μουνί και το χταπόδι, με το χτύπημα απλώνει
• Το μουνί και το πριόνι, όποιος δεν τα ξέρει ιδρώνει.
• Το μουνί σέρνει καράβι.
  • Σαν δεις καράβι στο βουνό, μουνί θα το 'χει σύρει.
• Το 'να χέρι νίβει τ' άλλο και τα δυο το πρόσωπο.
  • Το 'να χέρι νίβει τ' άλλο και τα δυο μουντζώνουνε.
• Το Νοέμβρη και Δεκέμβρη φύτευε καταβολάδες.
• Το πάθημα να σου γίνει μάθημα.
  • Το πάθος (γίνεται) μάθος.
• Το σκυλί, όπου τρώει, εκεί και γαβγίζει.
• Το στραβό το ξύλο η φωτιά το σιάζει. (Αρκαδία)
• Τον ακάλεστο στο γάμο, από κάτω από τον πάγκο.
• Τον αράπη κι αν τον πλένεις, το σαπούνι σου χαλάς.
• Τον γάιδαρο, όσο και να τον στολίσεις, άλογο δεν γίνεται.
• Τον καβαλλάρη μην τον λυπάσαι που κρέμονται τα ποδάρια του.
• Τον κώλο βάζεις μάγειρα, σκατά σου μαγειρεύει.
• Τον στραβό τον λέλεκα ο Θεός τον κανη φωλιά.
• Τον σκύλο αν τον στείλεις με το ζόρι στα πρόβατα στο λύκο θα τα τα ταϊσει.
• Τον σκύλο κάνε σύντεχνο και το ραβδί σου βάστα.
• Τον Τούρκο φίλευε και τη γυναίκα σου φύλαγε.
  • Τον Τούρκο φίλεψέ τον, τον κώλο σου φύλαξέ τον.
• Τον τσίμπησε η μύγα τσε-τσε. (Είναι συγχισμένος/τσαντισμένος)
• Τον φτωχό και τον χωριάτη, ξένη έγνοια τους γερνάει.
• Το δικό μου το καρφί το βλέπεις, το δικό σου το παλούκι δεν το βλέπεις;
• Το καινούργιο σπίτι, τον πρώτο χρόνο τ' οχτρού σου, τον δεύτερο του δικού σου και τον τρίτο του λόγου σου. (Κεφαλονίτικη)
• Το καλό αρνί δυο μάνες βυζαίνει. (Βυζαντινή παροιμία)
• Το μη χείρον βέλτιστον.
• Το μουρλό και τον φτωχό ξένες έννοιες τον τρώνε.
• Το ντέφι κι' η Αποκριά είναι του πούστη η χαρά.
• Το ξένο είναι πιο γλυκό.
• Το ξέρει ο Αχμέτ, ο Μεχμέτ, και ο κόσμος όλος.
• Το ξύλο βγηκε από τον παράδεισο.
• Το παιδί σου πάντρεψες; Γείτονα το 'καμες. Κι όχι καλογείτονα, αλλά κακογείτονα.
• Τὸ πεπρωμένον φυγεῖν ἀδύνατον.
• Το πολύ το κυρ' ελέησον το βαριέται κι ο παπάς.
  • Το πολύ το κυρ' ελέησον, το βαριέται κι ο Θεός.
• Το σίδερο, όσο είναι ζεστό το χτυπούν.
• Το σίδερο στη βράση κολλάει.
  • Στη βράση κολλάει το σίδερο.
• Το σκοινί το μαλακό, τρώει την πέτρα την ξερή.
• Το στανιό και τη βία ο θεός τα 'δωσε.
• Το στόμα σου γάλα μυρίζει ακόμα.
• Το φτηνό είν' κι ακριβό.
• Το φτηνό το κρέας το τρών' οι σκύλοι.
• Το φτωχό και το χωριάτη, ξένοι πόνοι τον γερνάνε.
• Το χωριό καιγότανε κι η νύφη στολιζότανε.
  • Ο κόσμος καίγεται κι οι πουτάνες λούζονται.
• Το ψάρι βρωμάει απ΄ το κεφάλι.
• Το ψέμα είναι το αλάτι της αλήθειας.
• Το ψέμα έχει κοντά ποδάρια.
• Το ψηλό δέντρο το χτυπούν οι κεραυνοί.
• Πετανε πετρες στα δενδρα που εχουν καρπους
• Τον πλούτον πολλοί εμίσησαν, την δόξαν ουδείς.
• Του ακαμάτη το μεροκάματο είναι ακριβό.
• Του ακαμάτη το τσουκάλι ο Θεός το μαγειρεύει.
• Του Απρίλη η βροχή κάθε στάλα και φλουρί.
• Του Γενάρη το φεγγάρι ήλιος της ημέρας μοιάζει.
  • Του Γενάρη το φεγγάρι παρά λίγο να 'ναι μέρα.
• Του έταξε λαγούς με πετραχήλια.
• Του κουτσοδόντη παξιμάδι του τυχαίνει.
• Του κώλου τα εννιάμερα.
• Του Μάρτη ο ήλιος βάφει και πέντε μήνες δεν ξεβάφει.
• Του παπά η κοιλιά είν' αμπάρι κι όπου πάει θε να πάρει.
• Του τρυγητή, του αμπελουργού, πάνε χαλάλι οι κόποι.
• Του φτωχού η κοιλία όταν γομούτε η ψωλίατ' σκούτε. (Ποντιακή)
• Του χοίρου το μαλλί δε γίνεται μετάξι.
• Τραβάτε με κι ας κλαίω.
• Τρεις λαλούν και δυο χορεύουν.
• Τρεις το λάδι, τρεις το ξύδι, έξι το λαδόξυδο.
  • Τρεις το λάδι, τρεις το ξύδι, πέντε το λαδόξυδο.
• Τρελός παπάς τον βάφτισε.
• Τρελός ράφτης, μακριά κλωστή.
• Τρεχάτε ποδαράκια μου, να μη σας χέσει ο κώλος.
• Τροχός τ' ανθρώπινα.
• Τρώγοντας έρχεται η όρεξη.
• Τσάμπα ξύδι, γλυκό σα μέλι.
• Των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν.
• Τώρα που βρήκαμε παπά άς θάψουμε πέντ' έξι.
• Τώρα που ζω, θέλω να γδω τα πιθυμάω κι ορίζω, κι άμα, σα φύγω να με κλαίς, χάρη δε στο γνωρίζω.
• Τώρα στα γεράματα μάθε γέρο γράμματα!