Αν κάποιος ψάξει σε ένα λεξικό τη λέξη «διαπόμπευση» θα δει πως σημαίνει «χλευάζω, ρεζιλεύω και εξευτελίζω δημόσια κάποιον». Μπορεί αυτός να είναι ο στόχος ενός νόμου; Πριν βιαστείτε να απαντήσετε «όχι», δυστυχώς, στην Ελλάδα έχει υπάρξει ένας τέτοιος νόμος.
Ένας νόμος που στόχος του δεν ήταν ο σωφρονισμός του δράστη αλλά ο εξευτελισμός του. Ήταν ο νόμος 4000/1958 τον οποίο θεσμοθέτησε η κυβέρνηση της ΕΡΕ, υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Θεωρητικά το συγκεκριμένο ντροπιαστικό νομοθέτημα καθόριζε τον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπίζονταν από το κράτος οι νέοι που είχαν «παρεκκλίνουσα» συμπεριφορά. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, στο στόχαστρο του συγκεκριμένου νόμου έμπαινε ο οποιοσδήποτε δε συμμορφωνόταν «προς τα υποδείξεις».
Υπερβολικό; Όχι βέβαια. Επί χούντας, για παράδειγμα, αν κάποιος είχε μακρύ μαλλί ήταν αρκετός λόγος για να του ασκηθεί δίωξη με βάση τον συγκεκριμένο νόμο και στη συνέχεια να διαπομπευτεί.
Οι τεντιμπόηδες και ο νόμος 4000
Αρχικά, πρέπει να γίνει μια αναφορά στην ετυμολογία της λέξης «τεντιμποϊσμός». Προφανώς και αυτή δεν είναι μια ελληνική λέξη. Η ιστορία μας ξεκινάει στο μεταπολεμικό Λονδίνο. Τότε και εκεί, οι νέοι που μόλις είχαν βγει από μια σκληρή και αιματηρή περίοδο, θέλησαν να κάνουν τη δική τους ειρηνική επανάσταση.
Ήθελαν να κάνουν το κάτι παραπάνω και σίγουρα ήθελαν να ξεχωρίσουν. Ήθελαν να βγουν από τα «καλούπια» που τους είχαν βάλει οι μεγαλύτεροι τα δύσκολα χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Όχημα να καταφέρουν κάτι τέτοιο ήταν η μουσική. Η Rock n' Roll ήταν αυτό που θα τους βοηθούσε να ξεχωρίσουν. Έπρεπε να βρουν και κάτι άλλο το οποίο θα λειτουργούσε συνδυαστικά.
Και το βρήκαν. Ήταν τα ρούχα. Η μουσική σε συνδυασμό με το ντύσιμο και το κούρεμα δημιούργησαν τους (όπως οι ίδιοι αυτοπροσδιορίζονταν), Teddy Boys.
Ήταν η δήλωση νέων ανθρώπων πως αλλάζουν μαζί με έναν ολόκληρο κόσμο που άλλαζε. Φορούσαν κοστούμια «προχωρημένα», έφτιαχναν «κοκόρια» στα μαλλιά τους χρησιμοποιώντας τόνους μπριγιαντίνης και χόρευαν μέχρι τελικής πτώσης. Αυτό ήταν όλο και όλο, δε χρειαζόταν να κάνουν κάτι άλλο.
Από μόνο του όλο το «πακετάκι» ήταν μια «δήλωση». Και μπορεί στο Λονδίνο η όλη αυτή συμπεριφορά να έγινε (σχεδόν) αποδεκτή, δεν έγινε το ίδιο και στον υπόλοιπο κόσμο. Μπορεί στην Αγγλική πρωτεύουσα οι Teddy Boys να ήταν τα παιδιά που... επαναστάτησαν, στον υπόλοιπο κόσμο, ωστόσο, ήταν οι τεντιμπόηδες που ήταν αναιδέστατοι, ταραχοποιοί και επαναστάτες!
Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, «τεντιμπόηδες» ήταν όλοι. Από τους νεαρούς που χόρευαν έντονα και διασκέδαζαν μέχρι αυτούς που είχαν πραγματικά παραβατική συμπεριφορά.
Ίσως το πιο τρανταχτό παράδειγμα ήταν η υπόθεση του Ευστράτιου Μαλαπέτσα ο οποίος τον Απρίλιο του 1959 είχε συλληφθεί στον Πύργο με βάση τα όσα προέβλεπε ο νόμος 4000/1958 που είχε θεσμοθετηθεί από την κυβέρνηση της ΕΡΕ.
Το θέμα, ωστόσο, ήταν πως ο Μαλαπέτσας δεν ήταν «τεντιμπόης». Ήταν ένας παραβατικός τύπος ο οποίος παρενοχλούσε σεξουαλικά γυναίκες. Στη μετεμφυλιακή Ελλάδα, όμως, είχαμε με... έναν σμπάρο, δυο τρυγόνια και έναν κακοποιό πιάσαμε και ένα ολόκληρο νεολαιίστικο κίνημα καταδικάσαμε.
Από την αρχή της ψήφισης αυτού του θλιβερού νομοθετήματος ήταν πολλοί οι νέοι που διαπομπευτήκαν χωρίς να έχουν κάνει το παραμικρό. Υπήρχαν και άλλοι που είχαν κάνει διάφορα (κυρίως σαν αντίδραση) αλλά σίγουρα δεν τους άξιζε μια τόσο εξευτελιστική τιμωρία.
Μια ημέρα σαν σήμερα, δυο νεαρά αγόρια (15 και 16 ετών αντίστοιχα) ένιωσαν στο πετσί τους τι σημαίνει διαπόμπευση. Οι δυο φίλοι είχαν συλληφθεί μερικές ημέρες νωρίτερα επειδή πέταξαν γιαούρτι σε μια κυρία. Εκείνη είχε χαστουκίσει έναν από τους φίλους επειδή εκείνοι την είχαν κοροϊδέψει για το... μουστάκι της! Μετά το χαστούκι, αγόρασαν ένα γιαούρτι, την ακολούθησαν μέχρι την είσοδο της πολυκατοικίας της και εκεί έδρασαν!
Μετά τη σύλληψη, οδηγήθηκαν στο αστυνομικό τμήμα της Κυψέλης. Εκεί, τους κούρεψαν με την ψιλή, τους έσκισαν τα ρεβέρ των παντελονιών τους, τους κρέμασαν μια πινακίδα στο λαιμό που έγραφε «είμεθα τεντυ-μπόυς και πετάξαμε γιαούρτι κατά γυναικός» και στη συνέχεια διαπομπεύτηκαν σε δρόμους του κέντρου της Αθήνας, παρουσία πολλών φωτορεπόρτερ εφημερίδων.
Σύμφωνα με καταγραφές της εποχής, μάλιστα, η μεταγωγή τους στον εισαγγελέα έγινε με τρόλεϊ προκειμένου η διαπόμπευση να είναι ακόμα μεγαλύτερη!
Αυτό επαναλήφθηκε πάρα πολλές φορές με θύματα πολλούς νέους. Οι περισσότερες διώξεις με βάση τον συγκεκριμένο Νόμο έγιναν, όπως είναι φυσικό, την περίοδο της χούντας όπου «έπεφταν βροχή» ακόμα και χωρίς να έχει προηγηθεί κάτι επιλήψιμο. Για να ασκηθεί δίωξη αρκούσε ο... «δράστης» να έχει μακριά μαλλιά.
Ο Νόμος 4000 καταργήθηκε το 1983 επί Ανδρέα Παπανδρέου ενώ η τελευταία φορά που εφαρμόστηκε ήταν το 1981 επί Γεωργίου Ράλλη.
Η περιπέτεια του Νίκου Κούρκουλου
Ένα από τα πιο «διάσημα» θύματα του συγκεκριμένου ντροπιαστικού νόμου ήταν ο Νίκος Κούρκουλος ο οποίος κατηγορήθηκε ότι αγνόησε έναν αστυφύλακα! Ο αγαπημένος ηθοποιός αναγκάστηκε να περάσει από αυτόφωρο, στις 17 Μαρτίου 1965, ενώπιον του Β’ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου της Αθήνας κατηγορούμενος με το νόμο 4000!
Ο Κούρκουλος δεν πέταξε γιαούρτι σε κάποια κύρια ή σε κάποιον καθηγητή, ούτε είχε μακριά μαλλιά. Η κατηγορία ήταν πως ο Κούρκουλος αγνόησε το σήμα που του έκανε ένας αστυνομικός να σταματήσει με το όχημά του.
Σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά, εκείνη την περίοδο, ο Κούρκουλος ήταν αρραβωνιασμένος με τη μετέπειτα σύζυγό του, Μελίτα Κουτσογιάννη. Η μητέρα της, Ελένη Κουτσογιάννη, είχε σε βάρος της μια καταδικαστική απόφαση για ένα αγορανομικό ζήτημα.
Εκείνη την ημέρα, ο Κούρκουλος είχε πάει με το αυτοκίνητό του να πάρει την αρραβωνιαστικιά του και τη μητέρα της. Οι δυο γυναίκες μπήκαν μέσα στο όχημα και ο Κούρκουλος ξεκίνησε. Τότε εμφανίστηκαν δυο αστυνομικοί οι οποίοι του έκαναν νόημα να σταματήσει.
«Την είδαμε να βγαίνει από το σπίτι της και να μπαίνει στο αυτοκίνητο του Κούρκουλου, που ήρθε εκείνη την ώρα. Έτρεξα και έκανα νόημα στον οδηγό του αυτοκινήτου, που είχε ήδη ξεκινήσει, να σταματήσει. Εκείνος έκοψε ταχύτητα. Του είπα ποιος είμαι και ότι θέλω να συλλάβω την κυρία Κουτσογιάννη. Ακούστηκαν από μέσα γυναικείες φωνές ''φύγε, φύγε'' και ο οδηγός συνέχισε το δρόμο του, αφού μου είπε μια υβριστική λέξη. Προσπάθησα να γαντζωθώ από το χερούλι της πόρτας, έτρεξα λίγο παράλληλα με το αυτοκίνητο, αλλά εγκατέλειψα τις προσπάθειες μου, γιατί αν συνέχιζα θα κινδύνευα να συνθλιβώ από σταθμευμένο αυτοκίνητο του Δήμου», κατέθεσε στο δικαστήριο ο αστυφύλακας.
Αντίθετα, από την πλευρά του, ο αγαπημένος ηθοποιός είχε καταθέσει πως: «είχα ξεκινήσει με 40χλμ. περίπου όταν, σε απόσταση 70 – 100 μέτρων, κάποιος πετάχτηκε μπροστά στο αμάξι και κάτι άρχισε να λέει. Δεν άκουσα όμως τι, από το θόρυβο της μηχανής και το τζάμι της πόρτας ήταν σχεδόν κλειστό. Τον πέρασα για θαυμαστή και συνέχισα το δρόμο μου» και πρόσθεσε:
«Όλα έγιναν σε δευτερόλεπτα. Δεν είχα ιδέα ότι καταζητείτο η κυρία Κουτσογιάννη. Πάντα με την αστυνομία είχα αγαθές σχέσεις. Δεν θέλω να διαψεύσω τον αστυφύλακα. Μπορεί να μου είπε όσα ισχυρίζεται, αλλά δεν τον άκουσα. Οπωσδήποτε δεν τον έβρισα. Στην αστυνομία πάντως του ζήτησα για όλα συγγνώμη. Δεν υπήρχε λόγος να φύγω, αν αντιλαμβανόμουν περί τίνος ακριβώς επρόκειτο».
Μάρτυρες υπεράσπισης του Κούρκουλου ήταν η Δέσπω Διαμαντίδου και η Μελίνα Μερκούρη. Τελικά, ο Νίκος Κούρκουλος αθωώθηκε «λόγω αμφιβολιών», ενώ ο πρόεδρος του δικαστηρίου έκανε λόγο για παρεξήγηση που προκλήθηκε επειδή και οι δυο πλευρές την κρίσιμη στιγμή ήταν σε σύγχυση.
Από αυτή την ιστορία, ωστόσο, γίνεται ξεκάθαρο το πόσο... παρανοϊκός ήταν ο συγκεκριμένος νόμος καθώς ο καθένας (ακόμα και ένας γνωστός ηθοποιός) θα μπορούσε να διαπομπευτεί δημόσια και να εξευτελιστεί χωρίς να έχει κάνει το παραμικρό!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου